Σασί ή αυτοφερόμενο αμάξωμα?

[g.koytrias]

Aπόσπασμα από το alfa omega.gr


Τί είναι τελικά καλύτερο; Αυτοφερόμενο αμάξωμα ή σασί τύπου σκάλας;

Η μεγάλη διαφορά είναι ο... στόχος. Το ξεχωριστό σασί τύπου σκάλας είναι ενα δισδιάστατο, μηχανικό κατασκεύασμα το οποίο – θέλουμε ή όχι – απλώνεται πάνω σε ένα επίπεδο, σχεδόν. Τί σημαίνει αυτό; Ότι η στρεπτική του ακαμψία είναι περιορισμένη. Μπορεί δηλαδή να υποστεί στρέβλωση σε σχέση με το διαμήκη του άξονα. Το ένα καλό είναι ότι μπορεί να υποστεί αυτή τη στρέβλωση χωρίς πλαστική παραμόρφωση, χωρίς δηλαδή να πάθει μόνιμη ζημιά. Το άλλο καλό είναι η ίδια η στρέβλωση, που του επιτρέπει να... έρπει πάνω στις ανωμαλίες. Το τρίτο καλό είναι η αντοχή στα κρουστικά φορτία, μία και η μάζα του είναι συγκεντρωμένη, άρα και πιο ανθεκτική στα χτυπήματα που επιφέρουν στα επίμαχα σημεία οι βάσεις της ανάρτησης και κυρίως των αμορτισέρ.

Το αυτοφερόμενο αμάξωμα είναι ουσιαστικά σαν το κέλυφος ενός οστρακοειδούς. Οι δυνάμεις μεταφέρονται μέσα από όλα του τα στοιχεία, τα οποία φροντίζουν να τις ισοκατανέμουν ή να τις διοχετεύουν σε συγκεκριμένες διευθύνσεις και σημεία, τα οποία είναι ειδικά σχεδιασμένα για να παραμορφώνονται, απορροφώντας τις δυνάμεις της κρούσης. Με απλά λόγια; Τα αυτοφερώμενα αμαξώματα είναι σχεδιασμένα για στρεπτική ακαμψία με το μικρότερο δυνατό βάρος, έχοντας περιορισμένη αντοχή στα κρουστικά φορτία, αφού η μάζα είναι κατανεμημένη σε όλο τους το σώμα και όχι συγκεντρωμένη.

Στην πράξη; Τα σασί τύπου σκάλας στρεβλώνουν σημαντικά στην άσφαλτο, ιδίως στις ταχύτητες που πιάνουν τα σημερινά αυτοκίνητα. Αν οδηγήσετε γρήγορα τετραθέσια τετρακίνητα με τέτοιο σασί, σε φουρκέτες, δεν είναι απίθανο να δείτε την μπλαφονιέρα να ανάβει, σαν συνέπεια των στρεβλώσεων!!! Το αμάξωμα στρεβλώνει τόσο που οι πόρτες... ανοίγουν, δεν είναι κοντά πλέον στο υπόλοιπο αμάξωμα και ο διακόπτης «διαβάζει» ότι είναι ανοιχτές...

Αυτό έχει σαν άμεση συνέπεια την μέτρια οδική συμπεριφορά, μιας και αλλάζει η γεωμετρία του συνόλου, χάνονται γωνίες (κάμπερ, κάστερ, σύγκλισης), τετράγωνα (Άκερμαν) και γενικά η αίσθηση. Επιπρόσθετα το αμάξωμα, η καρότσα, πρέπει να έχει μεγάλες ανοχές, για να μην στραβώνει μετά τη στρέβλωση. Αυτό σημαίνει ότι οι αρμοί πρέπει να είναι μεγαλύτεροι, το φινίρισμα κατώτερο και η εμφάνιση πιό πρωτόγονη. Το ίδιο ισχύει για τα πλαστικά, τα καθίσματα και όλο το διάκοσμο, ο οποίος το πιο πιθανό είναι να παρουσιάζει τριγμούς, εξαιτίας των στρεβλώσεων, που δίνουν μία αίσθηση... ξεχαρβαλώματος.

Το αυτοφερόμενο αμάξωμα είναι πιο στιβαρό, αλλά μόνο στις στρεβλώσεις. Η υποθετικά τεράστια διατομή του, κάνει τα μικροχτυπήματα της εκτός δρόμου κίνησης να φαντάζουν σαν σφυριές μιάς τεράστιας βαριάς πάνω σε ένα καρφί. Η λεπτή λαμαρίνα στα σημεία στήριξης των αμορτισέρ είναι επόμενο να υποχωρήσει και να παρουσιαστούν μόνιμες ζημιές, σαν εκείνες που βλέπαμε χρόνια πριν στα αυτοκίνητα του Ακρόπολις (λέγε με Peugeot 206 WRC), με τα γόνατα να έχουν κόψει τους θόλους και να ατενίζουν τον ήλιο μέσα απο το ξεχαρβαλωμένο καπό!!!

Μπορεί λοιπόν κάλλιστα να φτιαχτεί ένα σασί τύπου σκάλας με στρεπτική ακαμψία. Το ίδιο και ένα αυτοφερόμενο με αντοχή στα κρουστικά φορτία. Το πρόβλημα είναι ότι θα είχαν απίστευτο βάρος και τα δύο. Κλασικό παράδειγμα το Mitsubishi Pajero GDi, που πλησίασε τα 2500 κιλά για να μπορεί να αντέχει όσο το V20, με το σασί τύπου σκάλας και τα 1900 κιλά του.

Ποιά η λύση; Τη βρίσκουμε κάτω απο τα αμαξώματα των Land Cruiser 90 & 120, Jeep Cherokee XJ & KJ, του Subaru Forester και πιθανόν – δεν το έχω διασταυρώσει ακόμη – του νέου Land Rover Discovery: ένα σασί τύπου σκάλας ΚΟΛΛΗΜΕΝΟ με το αμάξωμα. Με τον τρόπο αυτό η ανάρτηση έχει να αντιμετωπίσει ένα ιδιαίτερα ενισχυμένο σημείο (το σασί) και το αμάξωμα συμβάλει στην ακαμψία του συνόλου, όντας ενεργό κομμάτι. Και εδώ βέβαια το βάρος δεν είναι αντίστοιχο ενός καθαρόαιμου αυτοφερόμενου – το RAV4 είναι 200-300 κιλά πιό ελαφρύ απο ένα Forester. To αποτέλεσμα όμως συνδυάζει τα πλεονεκτήματα των δύο λύσεων στον καλύτερο βαθμό.

Όσο λοιπόν και αν η «μόδα» προστάζει για αυτοφερόμενα αμαξώματα, μην τα προτιμήσετε, παρά μόνο αν έχετε σκοπό να κινηθείτε 90-10 σε άσφαλτο και χώμα. Σε πραγματική εκτός δρόμου χρήση πάσχουν, μια και είναι σημαντικά βαρύτερα, ενώ δεν μπορούν να αντέξουν σε φορτίσεις όπως τα απότομα τραβήγματα. Πέρα απο αυτό δεν μπορούν να δεχθούν εργάτη, δεν προσφέρουν ισχυρά σημεία ρυμούλκησης, δεν αντέχουν σε ισχυρά κοπανήματα. Ο «πλαπούτας» με την a – la gel συμπεριφορά στην άσφαλτο, είναι καλύτερα προσαρμοσμένος στην εκτός δρόμου χρήση. Πόσο μάλλον τα τύπου uni-frame σύγχρονα υποκατάστατά του.

Ποιά είναι τα αυτοκίνητα με ξεχωριστό σασί σήμερα; Ελάχιστα. Παραδοσιακά πρώτη η Suzuki, η μόνη εταιρία που επιμένει συνολικά στη λύση αυτή. Σε λογικές τιμές KIA Sorento και Nissan Terrano II. Πιό πάνω; Toyota Land Cruiser, Nissan Patrol, Jeep Cherokee, Jeep Wrangler και βέβαια το αειθαλές Land Rover Defender. Στα ακριβά ουσιαστικά μονόδρομος, Toyota Land Cruiser 100, αφού οι περισσότεροι των υπολοίπων έχουν πάει στα αυτοφερόμενα.